Rhwystrau ar lwybr dwyieithrwydd

Evas, Jeremy ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6650-9083 1999. Rhwystrau ar lwybr dwyieithrwydd. PhD Thesis, Prifysgol Caerdydd. Item availability restricted.

Preview	PDF - Accepted Post-Print Version Download (2MB) | Preview
	PDF - Supplemental Material Restricted to Repository staff only Download (722kB)

Abstract

Archwilia’r traethawd hwn rai o’r problemau a wynebir wrth hyrwyddo iaith fechan, gan ddefnyddio’r Gymraeg yn brif enghraifft. Amlinella’r bennod gyntaf effaith negyddol unffurfrwydd monolithig y wladwriaeth-genedl ar amlieithrwydd, gan ei wrthwynebu ar y sail y gall medru sawl iaith wella hyblygrwydd meddwl a pherthnasau rhwng gwahanol grwpiau. Yn yr ail bennod cyflwynir damcaniaeth cymdeithaseg iaith a chynllunio ieithyddol ac amlinellir yr hyn y gallai disgyblaeth marchnata ei wneud i newid agweddau ac ymddygiad o blaid dwyieithrwydd. Ym mhennod 3 cyflwynir canlyniadau ymchwil a wnaed ar 219 o breswylwyr Dyffryn Teifi, ardal a chanddi ddwysedd siaradwyr Cymraeg uchel. Archwilir sawl agwedd ar yr iaith, e.e. defnydd iaith, dyheadau siaradwyr at y dyfodol, mesurau cynllunio ieithyddol a phroblemau a photensial grðp ail iaith cynyddol yr ardal. Ym mhennod 4 cymherir agweddau 324 o unigolion tuag at yr iaith, traean ohonynt yn ddisgyblion chweched dosbarth mewn ysgolion Cymraeg, traean arall yn ddisgyblion uniaith Saesneg a thraean yn ddysgwyr. Cyflwynir eu hatebion i restr gyffredin o gwestiynau parthed defnyddioldeb y Gymraeg, hunaniaeth genedlaethol a mesurau cynllunio ieithyddol. Pwysleisir pa mor bwysig yw siaradwyr ail iaith a’r rhai di-Gymraeg wrth geisio goresgyn y rhwystrau i sefyllfa ieithyddol wedi ei ‘normaleiddio’. Ym mhennod olaf y traethawd dadansoddir rhwystr arall i ddwyieithrwydd, sef y methiant anferth i gynhyrchu siaradwyr newydd, rhugl o oedolion. Cynigir mai methodoleg hen ffasiwn sydd ar fai am hyn a chynigir cyrchddulliau ‘ymennydd gyfeillgar’ i gymryd eu lle. Archwilir un o’r rhain, Suggestopedia, yn fanwl, a chesglir ei fod o leiaf mor effeithiol â chyrchddulliau eraill ac, o bosib, yn fwy effeithiol o dipyn. Cloir y traethawd drwy bwysleisio mai dim ond trwy gynllunio’n strategol wrth ystyried anghenion siaradwyr newydd o oedolion y goresgynnir y rhwystrau ar lwybr dwyieithrwydd

Item Type:	Thesis (PhD)
Date Type:	Completion
Status:	Unpublished
Schools:	Schools > Welsh
Subjects:	H Social Sciences > HM Sociology P Language and Literature > P Philology. Linguistics
Language other than English:	Welsh
Funders:	Prifysgol Caerdydd/Cardiff University
Date of First Compliant Deposit:	30 March 2016
Last Modified:	21 Oct 2022 10:59
URI:	https://orca.cardiff.ac.uk/id/eprint/42030

Citation Data

Actions (repository staff only)

Edit Item